Në jug të Shqipërisë, mes maleve mbresëlënëse dhe peizazheve që të marrin frymën, gjendet Gjirokastra, një qytet i mbushur me histori, art dhe kulturë. I njohur si “Qyteti i Gurtë”, Gjirokastra është një vend i veçantë që tërheq vizitorë nga e gjithë bota.
Historia e Lashtë dhe e Pasur
Gjirokastra ka një histori të pasur që fillon që në antikitet. E vendosur në Luginën e Drinos, qyteti ka qenë dëshmitar i shumë qytetërimeve përgjatë shekujve. Gërmimet arkeologjike tregojnë se zona ka qenë e banuar që në shekullin e 13-të para erës sonë. Në periudhën para Krishtit, Gjirokastra ishte një qendër e rëndësishme për rajonin.
Historia e Gjirokastrës fillon që në periudhën e Neolitit, por u bë një qendër e rëndësishme në shekullin e 13-të. Qyteti u ndërtua nga pronarë të mëdhenj tokash dhe ka qenë dëshmitar i ngjarjeve të shumta kulturore dhe ndryshimeve politike. Gjirokastra u shpall si një vend i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s në vitin 2005 për qendrën e saj të mirë-ruajtur që daton nga koha e Perandorisë Osmane.
Arkitektura dhe Arti
Arkitektura e Gjirokastrës është një përzierje mahnitëse e stileve otomane dhe të Rilindjes Evropiane. Shtëpitë e gurta, me ballkone druri dhe çatitë prej shale, janë një shembull i mrekullueshëm i trashëgimisë kulturore të qytetit. Ndërtesat historike si Shtëpia e Skëndulajve dhe Kështjella e Gjirokastrës janë dëshmi të jetës së lashtë dhe të traditave të pasura.
Shtëpitë karakteristike me dy kate që u zhvilluan në shekullin e 17-të janë të veçanta për stilin e tyre dhe për mënyrën se si ato janë integruar me peizazhin natyror. Qyteti gjithashtu ka një treg, një xhami të shekullit të 18-të dhe dy kisha të të njëjtës periudhë. Kështjella e Gjirokastrës, e cila shënon qendrën e qytetit, është një strukturë e shekullit të 13-të dhe shtëpitë me kulla qe janë tipike për arkitekturën e shekullit të 17-të.
Gjirokastra është një qytet që duhet të vizitohet për të përjetuar thellësinë dhe bukurinë e historisë dhe arkitekturës së Ballkanit. Me ndërtesat e saj të ruajtura mirë dhe rrugët me kalldrëm, Gjirokastra është një dëshmi e gjallë e trashëgimisë kulturore dhe arkitekturore të Shqipërisë. 🏰🌿
Kalaja e Argjirose
Kështjella e Gjirokastrës, e njohur ndryshe si Kalaja e Argjirosë, është një nga fortifikimet më të mëdha dhe më të ruajtura në Ballkan. Ajo qëndron mbi një kodër që dominon qytetin e Gjirokastrës dhe ofron një pamje mahnitëse të rajonit përreth. Le të zbulojmë më shumë rreth kësaj kështjelle historike.
Kështjella u përmend për herë të parë në dokumentet historike në vitin 1336, kur J. Kantakuzeni shkroi për një revoltë të arberve kundër perandorisë bizantine në një qytet të quajtur Argyrokastron. Historia e saj është e lidhur ngushtë me feudalët shqiptarë të Zenevisë dhe më vonë me Despotatin e Epirit gjatë sundimit të Gjin Bue Shpatës. Në vitin 1417, kështjella u pushtua nga osmanët pas një rrethimi të gjate.
Kështjella ka një strukturë imponuese me mure të larta dhe kulla që arrijnë deri në 30 metra lartësi. Ajo u zgjerua dhe mori pamjen e sotme gjatë periudhës së Ali Pashë Tepelenës, i cili urdhëroi rindërtimin e saj. Mjeshtri i njohur Petro Korçari ishte një nga projektuesit dhe zbatuesit kryesorë të kësaj rindërtimi.
Kështjella e Gjirokastrës është një simbol i qëndrueshmërisë dhe historisë së pasur shqiptare. Ajo mbetet një nga atraksionet kryesore për vizitorët dhe një dëshmi e jashtëzakonshme e trashëgimisë kulturore të vendit. Nëse keni mundësi të vizitoni Gjirokastrën, mos e humbisni rastin të eksploroni këtë kështjellë të mrekullueshme dhe të mësoni për historinë e saj të pasur. 🏰✨
Kultura dhe Traditat
Gjirokastra ka qenë një vend ku kanë bashkëjetuar paqësisht kultura të ndryshme, duke pasuruar cilësitë e saj materiale dhe jo-materiale.
Gjirokastra është gjithashtu një qendër e rëndësishme kulturore. Iso-polifonia shqiptare, e njohur si një “Vepra Mjeshtruese e Trashëgimisë Gojore dhe Shpirtërore të Njerëzimit” nga UNESCO, është një fenomen i njohur i trashëgimisë kulturore shqiptare. Qyteti është vendi i lindjes së Ismail Kadare, shkrimtarit më të njohur shqiptar dhe fitues i çmimit ndërkombëtar Man Booker.
Festivali Folklorik Kombëtar i Gjirokastrës
Kjo ngjarje artistike zhvillohet çdo pesë vjet në Kështjellën e Gjirokastrës.
Festivali Folklorik Kombëtar i Gjirokastrës u organizua për herë të parë në vitin 1968 dhe konsiderohet si ngjarja më e rëndësishme në kulturën shqiptare.
Ky festival shfaq muzikën, veshjen dhe vallet tradicionale shqiptare nga Shqipëria, diaspora dhe trojet shqiptare nëpër Ballkan dhe Italinë Jugore. Festivali zhvillohet në qytetin e magjepsur Gjirokastër, i njohur për arkitekturën e erës otomane dhe rrugët me kalldrëm. Zakonisht, Festivali Folklorik Kombëtar i Gjirokastrës zgjat disa ditë dhe tërheq pjesëmarrës dhe vizitorë nga e gjithë vendi dhe jashtë tij. Gjirokastra gjallërohet gjatë festivalit me performancat tradicionale të ndryshme. Muzika popullore, vallëzimi dhe shfaqjet teatrale shfaqen në skenat e hapura, duke kapur audiencën me autenticitetin dhe energjinë e tyre.
Artistët e aftë, të veshur me kostume tradicionale të ngjyrosura, magjepsin shikuesit me lëvizjet e tyre të buta, shoqëruar nga melodia ritmike e instrumenteve tradicionale. Festivali Folklorik Kombëtar i Gjirokastrës ndihmon në ruajtjen dhe promovimin e trashëgimisë kulturore shqiptare. Ai kontribuon në identitetin kombëtar dhe forcon lidhjet shoqërore dhe kulturore.
Festivali Folklorik Kombëtar i Gjirokastrës është një ngjarje e mahnitshme që sjell bashkë artistë, kulturë dhe traditë në një mjedis të veçantë. Nëse keni mundësi, vizitoni këtë qytet të lashtë dhe të përjetoni këtë festival të jashtëzakonshëm! 🎉🎶🕺
Një pjesë kryesore e një udhëtimi në Gjirokastër është mikpritja autentike e vendasve. Nese shkon ne nje shtëpi gjirokastrite ose në një tavernë lokale ose kur bisedon me një shitës, vizitorët priten ngrohtësisht dhe me gjithe te mirat! Kjo ndjenjë shoqërie dhe komuniteti lë një përshtypje të qëndrueshme te turistët edhe pas largimit nga qyteti.
Kuzhina tradicionale e Gjirokastrës, e transmetuar ndër breza, përfshin pjata si pasha qofte dhe shapkat, duke shfaqur shijet e pasura dhe elementët e gatimit unikë për rajonin. Kultura e sofres është një traditë e transmetuar ndër breza, jo vetëm në tavolinat qytetit, por edhe në zonat përreth.
Bukuria Natyrore
Peizazhet natyrore përreth Gjirokastrës janë po aq të mahnitshme sa dhe qyteti vetë. Male të larta, lumenj kristalë dhe fusha të gjelbërta janë pjesë e bukurisë natyrore që e rrethon këtë qytet të mahnitshem. Bukuria e pa prekur e kësaj zone është ideale për udhëtarët e jashtëm dhe ata që janë të ndërgjegjshëm për mjedisin.
Gjirokastra është një destinacion i paharrueshëm që ofron një përzierje të rrallë të historisë, kulturës dhe bukurisë natyrore. Nga arkitektura e saj e lashtë otomane deri te peizazhet e saj malore dhe burimet e kristalta, Gjirokastra është një vend që duhet të përjetohet personalisht për të vlerësuar plotësisht thesarin e saj natyror. 🌳🏞️✨
Fotot marre nga Google Images