Aleksandër Stavre Drenova, i njohur me pseudonimin e tij Asdreni, ishte një figurë me rëndësi të jashtëzakonshme në botën letrare shqiptare dhe në lëvizjen kombëtare për pavarësi. I lindur më 11 prill 1872, në fshatin Drenovë, afër Korçës, jeta dhe vepra e Asdrenit ishin thellësisht të ndërthurura me baticat kulturore dhe politike që formësuan Shqipërinë moderne.
Arsimi i hershëm i Asdrenit u zhvillua në një shkollë fillore greke në fshatin e tij të lindjes. Tragjikisht, vdekja e babait të tij e la pa baba në moshë të re, gjë që çoi në migrimin e tij në Bukuresht, Rumani, në 1885. Atje, ai iu bashkua diasporës së gjallë shqiptare dhe filloi përfshirjen e tij në lëvizjen nacionalçlirimtare.
Karriera letrare e Asdrenit shënohet nga kontributet e tij në Rilindjen Shqiptare, një periudhë e karakterizuar nga ringjallja e gjuhës dhe kulturës shqiptare. Veprat e tij, shpesh jane të frymëzuara nga zelli patriotik i kohës, dhe përfshijnë përmbledhje me poezi që shfaqin zërin e tij poetik të pjekur.
**Himni Kombëtar**
Trashëgimia më e qëndrueshme e Asdrenit është poema që më vonë u bë himni kombëtar i Shqipërisë, “Himni i Flamurit”. Himni, i miratuar në vitin 1912, është një thirrje nxitëse për bashkim dhe rezistencë, duke pasqyruar frymën e luftës shqiptare për pavarësi. Muzika për himnin u përshtat nga një kompozim i kompozitorit rumun Ciprian Porumbescu.
Asdreni, poeti i nderuar shqiptar, shquhet për një sërë veprash letrare që kanë dhënë një kontribut të madh në letërsinë shqipe. Përveç “Himnit të Flamurit”, i cili u bë himni kombëtar i Shqipërisë, veprat e shquara të Asdrenit:
“Rreze dielli”: Kjo ishte vepra e parë e spikatur e Asdrenit, një përmbledhje me 99 poezi kushtuar heroit kombëtar të Shqipërisë, Gjergj Kastrioti Skënderbeut.
“Ëndrra e lotë”: Përmbledhja e tij e dytë me 99 poezi, e cila shfaqet një lojë më të gjerë tematike dhe motivesh si dhe të pjekura të tij më të zakonshme.
“Psallme murgu”: Një vepër që pasqyron thellësinë e Asdrenit në tema fetare dhe shpirtërore.
“Hija e keqe”: Një tjetër përmbledhje që shton pasurinë e saj të së tij poetike.
“Lulëkuqja”: Botuar në vitin 1912, kjo vepër tregon më tej zotësinë poetike të Asdrenit.
Poezia e Asdrenit shpesh rezononte me temat e Rilindjes Shqiptare, duke pasqyruar aspiratat dhe ndjenjat e popullit shqiptar gjatë një periudhe të rëndësishme të historisë së tij. Veprat e tij mbeten një pjesë integrale e botës kulturore shqiptare, të cilat janë për rëndësinë e tyre artistike dhe kombëtare.
Asdreni vazhdoi të ishte pjesëmarrës aktiv në lëvizjen kombëtare shqiptare gjatë gjithë jetës së tij. Ai u nda nga jeta më 11 dhjetor 1947, në Bukuresht, por kontributet e tij për letërsinë shqipe dhe identitetin kombëtar mbeten të përjetësuara në veprat e tij dhe, më së shumti, në vargjet e himnit kombëtar shqiptar që vazhdojnë të frymëzojnë breza.
Historia e jetës së Asdrenit është një dëshmi e fuqisë së fjalës dhe e rolit të qëndrueshëm të artistëve në strukturën e identitetit kombëtar. Vepra e tij jo vetëm e pasuroi letërsinë shqipe, por luajti një rol vendimtar në formimin e Shqipërisë si shtet-komb. Në këtë ditë, përvjetorin e lindjes së tij, Asdrenin e kujtojmë jo thjesht si poet, por si hero kombëtar, pena e të cilit kontribuoi në çlirimin dhe bashkimin e popullit të tij.