Në kinemanë Millenium në Tiranë ka nisur të shfaqet dokumentari serial “UDHA – Një gjak, një gjuhë, një besë”, me protagonistë Lorik Canën dhe Arbër Agalliu. Ky dokumentar i shumëpritur u shfaq premierë për publikun mbrëmjen e së enjtes, duke tërhequr një numër të madh shikuesish të interesuar për historinë dhe kulturën e Arbëreshëve.
Dokumentari “UDHA – Një gjak, një gjuhë, një besë” përshkruan historinë e pasur dhe kulturën e Arbëreshëve, një grup etnik shqiptar që u larguan nga Shqipëria gjatë pushtimeve osmane dhe u vendosën në Itali. Protagonistët, Lorik Cana dhe Arbër Agalliu, udhëtojnë në vendet ku banojnë Arbëreshët, duke treguar historinë, traditat dhe kulturën unike të këtij komuniteti.
Gjatë premierës, dokumentari tregoi se si Arbëreshët ruajtën gjuhën, zakonet dhe traditat e tyre për më shumë se 500 vjet. Shikuesit u njohën me historinë e disa prej figurave më të rëndësishme të Arbëreshëve, përfshirë Skënderbeun, heroi kombëtar shqiptar, dhe kontributin e tyre të madh në rezistencën kundër pushtimeve osmane.
Rrugëtimi i Canës dhe Agalliut nis nga qyteza arbëreshe Hora e Arbëreshëvet (Piana degli albanesi) në provincën e Palermos për të mbërritur më pas në Kalabri, duke treguar jetën e përditshme dhe festat e komuniteteve arbëreshe në qytezat e Çiftit, Shëngjin Sofisë, Shëngjin Mitrit, Firmozës, Ungrës dhe Falkunarës.
Lorik Cana, ish-kapiten i kombëtares shqiptare të futbollit dhe një nga figurat më të dashura të sportit shqiptar, dhe Arbër Agalliu, një artist dhe kulturorist i njohur, janë protagonistët kryesorë të këtij dokumentari. Ata sjellin një perspektivë unike dhe personale në historinë e Arbëreshëve, duke e bërë dokumentarin tërheqës dhe emocionues për publikun.
“Kemi sjellë një copëz të Arbërisë në Tiranë. Është një punë jo e lehtë të ndjekësh komunitetet arbëreshe. Ju e dini që arbëreshët vetë quhen “Gjaku ynë i shprishur”. Ata gjenden në më shumë se në 50 bashki të italisë juglindore mund të themi. Ne kemi arritur të bëjmë një tur të shpejtë. Nuk kemi arritur të prekim gjithë qytezat arbëreshe. Është thuajse e pamundur. Por kemi patur fatin që jo vetëm të njohim dhe të jetojmë përditshmërinë e arbëreshëve. Kemi patur fatin të flasim gjuhën arbëreshe, ia kemi mësuar dhe Lorikut. Këtë e kemi bërë edhe falë stafit dhe regjisorit të dokumentarit, një figurë arbëreshe.”, – thotë Agalliu.
Premiera e dokumentarit u mbajt në kinemanë Millenium në Tiranë, ku morën pjesë shumë figura të njohura nga bota e artit, kulturës dhe sportit, si dhe shikues të shumtë të interesuar për të mësuar më shumë rreth historisë së Arbëreshëve. Dokumentari u prit me duartrokitje dhe vlerësime pozitive, duke treguar interesin dhe dashurinë e publikut për këtë pjesë të rëndësishme të historisë shqiptare.
Dokumentari është krijuar nga Alessandro Ferrantelli, një regjisor dhe producent me përvojë në krijimin e filmave dokumentarë. Fondacioni Lorik Cana 5, i njohur për mbështetjen e aktiviteteve sportive dhe kulturore, është producenti kryesor i dokumentarit. Ky bashkëpunim ka sjellë në jetë një projekt që jo vetëm informon, por edhe inspiroi publikun për të vlerësuar dhe ruajtur trashëgiminë e tyre kulturore.
“Ka shumë punë pas një dokumentari, por krijon një emocion shumë të bukur. Tregoj një shërbesë. Mendoj se sot kjo është puna jonë, por nesër unë do të nxis gjithë njerëzit që janë këtu të shkojnë në katundet arbëreshe. Ne do të bëjmë këtë lidhje me ju.”, – thote në arbërisht regjisori Alessandro Ferrantelli.
“UDHA – Një gjak, një gjuhë, një besë” është më shumë se një dokumentar; është një udhëtim emocional dhe edukativ që sjell në dritë historinë dhe kulturën e një komuniteti të veçantë shqiptar. Për të gjithë ata që janë të interesuar për historinë, kulturën dhe trashëgiminë shqiptare, ky dokumentar është një mundësi e shkëlqyer për të mësuar dhe për të reflektuar mbi rëndësinë e ruajtjes së identitetit kombëtar.
Foto nga Google Images