Në një peizazh ku gjuhët shpesh formojnë strukturën kulturore të një kombi, Zvicra po përjeton një ndryshim gjuhësor që i bën jehonë rrënjëve të lashta. Midis sixhadeve të larmishme gjuhësore, si anglishtja dhe shqipja po bëjnë përparime të rëndësishme, ku shqipja shfaqet si një forcë e fuqishme, duke e gjurmuar prejardhjen e saj mbi 6000-8000 vjet sipas gjetjeve shkencore.
Tendencat gjuhësore në Zvicër
Shifrat zyrtare nga Berna, duke cituar të dhëna nga Zyra Federale e Statistikave (OFS) në Neuchatel, zbulojnë një prirje të dukshme. Këtu janë disa pika kyçe:
1. Anglisht: Si gjuha kryesore, anglishtja po përparon në mënyrë të qëndrueshme, madje duke zëvendësuar italishten në podiumin e gjuhëve më të folura në vend.
2. Shqip: Zyra Federale e Statistikave ka raportuar kohët e fundit një ndryshim novator: për herë të parë në më shumë se një dekadë, më shumë njerëz në Zvicër flasin shqip sesa portugalisht. Autoritetet zvicerane (OFS) pohojnë se italishtja nuk është më gjuha e tretë më e folur në Zvicër; është rrëzuar nga anglishtja.
3. Folësit shqip: Mbi 300,000 individë shqipfolës banojnë dhe veprojnë në Zvicër, kryesisht me origjinë nga Kosova. Midis tyre, 200,000 janë nga Kosova, 70,000 nga Maqedonia e Veriut, 20,000 nga Lugina e Preshevës dhe më pak nga Shqipëria dhe Mali i Zi. Autoritetet zbulojnë se mbi 100,000 shqiptarë janë natyralizuar dhe tani kanë pasaporta zvicerane.
Një Testament për gjuhën e qëndrueshme
Rritja e shqipfolësve nënkupton më shumë sesa thjesht një ndryshim demografik. Është një dëshmi e fuqisë së qëndrueshme të gjuhës, duke i bërë jehonë mijëvjeçarëve të mëparshëm në një kohë kur fjalët u endën për herë të parë në strukturën e qytetërimit njerëzor. Ndërsa Zvicra lundron në këtë transformim gjuhësor, ajo përqafon sixhadenë e pasur të kulturave dhe historive që formësojnë identitetin e saj, me shqipen që shfaqet si një fije e gjallë në thurjen e ndërlikuar të shoqërisë zvicerane.
Rritja e rëndësisë së gjuhës shqipe në Zvicër pasqyron një evolucion magjepsës gjuhësor.
Informacioni i dhënë këtu bazohet në raporte dhe të dhëna statistikore zyrtare dhe paraqitur nga media zviceriane.
Foto marre nga Google Images