Llazar Gusho, i njohur më gjerësisht me pseudonimin Lasgush Poradeci, lindi në Pogradec më 27 dhjetor 1899 dhe u shua në Tiranë më 12 nëntor 1987. Ai është një nga poetët, shkrimtarët dhe përkthyesit më të mëdhenj në historinë e letërsisë shqiptare, dhe vepra e tij është një testament i talentit dhe dashurisë për artin.
Jeta e Hershme dhe Arsimi
Lasgush Poradeci lindi në një familje të thjeshtë në Pogradec. Ai përfundoi shkollimin fillor në vendlindjen e tij dhe më pas vazhdoi studimet e mesme në Manastir (sot Bitola, Maqedoni e Veriut). Pasioni i tij për letërsinë e shtyu të vijojë studimet në Universitetin e Bukureshtit, ku mori diplomën në degën e Filologjisë dhe Letërsisë. Në verën e vitit 1924 Qeveria e Fan Nolit i dha bursë dhe kështu Poradeci përfundoi studimet e larta në Grace te Austrise në Fakultetin e Filologjisë Romano-Gjermane. Këto studime i hapën rrugën një karriere të shkëlqyer në letërsi.
Vepra Letrare dhe Stili
Lasgush Poradeci është i njohur për poezitë e tij të thella dhe të ndjeshme, të cilat shpesh trajtojnë tema të natyrës, dashurisë dhe vuajtjes. Stili i tij poetik karakterizohet nga një ndjenjë e thellë e romantizmit dhe një përdorim elegant i gjuhës shqipe. Poezia e tij është një kombinim harmonik i ndjenjave të fuqishme dhe imazheve të gjalla, që reflektojnë një dashuri të madhe për jetën dhe natyrën.
Disa nga veprat më të njohura të Poradecit përfshijnë:
- “Vallja e yjeve” (1933) – Një përmbledhje poetike që trajton temat e natyrës dhe kozmosit me një ndjeshmëri të veçantë.
- “Ylli i zemrës” (1937) – Një tjetër përmbledhje me poezi që sjell në vëmendje ndjenjat e dashurisë dhe vuajtjes, duke përdorur një stil të ndjeshëm dhe plot me imazhe poetike.
Përkthimet e Tij
Përveç krijimtarisë origjinale, Lasgush Poradeci ishte edhe një përkthyes i shkëlqyer. Ai përktheu disa nga veprat më të rëndësishme të letërsisë botërore në gjuhën shqipe, duke përfshirë autorë si Johann Wolfgang von Goethe dhe Rainer Maria Rilke. Gjithashtu, përktheu disa nga kryeveprat e letërsisë botërore si “Eugjen Onjegin” të Pushkinit, lirikat e Lermontovit, të Bllokut, Poemat e Hajnes, të Majakovskit e Miçkieviçit, lirikat e Gëtes dhe Hajnes, poezi të Lanaut, Brehtit; Hygoit, Mysesë, Bajronit, Shellit, Bërnsit, të Emineskut, e poetëve të therë të njohur botëror. Përkthimet e tij janë të njohura për saktësinë dhe elegancën, duke sjellë një pasuri të madhe letrare për lexuesit shqiptarë.
Trashëgimia dhe Ndikimi
Lasgush Poradeci është një figurë qendrore në letërsinë shqiptare, i cili me krijimtarinë e tij ka pasuruar kulturën dhe identitetin kombëtar. Poezia e tij vazhdon të studiohet dhe admirohet për stilin e saj të veçantë dhe ndjenjat e thella që përcjell. Ai është një figurë inspiruese për shumë breza të rinj poetësh dhe shkrimtarësh, duke përfaqësuar një model të shquar të krijimtarisë artistike dhe dedikimit ndaj artit dhe gjuhës shqipe.
Lasgush Poradeci mbetet një nga poetët më të dashur dhe të vlerësuar të letërsisë shqiptare. Poezitë e tij lexohen me admirim dhe dashuri, duke prekur zemrat e lexuesve me ndjenjat e thella dhe imazhet e gjalla që ai sjell në çdo varg. Trashëgimia e tij letrare vazhdon të jetojë, duke frymëzuar dhe ndriçuar rrugën e artit letrar shqiptar.
Me rastin e 100-vjetorit të lindjes në 27 dhjetor 1999, kryetari i Republikës Rexhep Mejdani i jep titullin “Nderi i Kombit” dhe Pogradeci, qyteti i tij i lindjes titullin “Qytetar nderi”.
Jeta dhe vepra e Lasgush Poradecit janë një testament i pasionit dhe dashurisë për letërsinë dhe poezinë. Ai është një nga figurat më të rëndësishme të letërsisë shqiptare, dhe trashëgimia e tij do të vazhdojë të jetojë në zemrat dhe mendjet e lexuesve për shumë breza që do të vijnë.
Foto nga Google Images