Kosova ka hapur dritaren e saj drejt qiellit me inaugurimin e Observatorit dhe Planetariumit Kombëtar, një hap i madh për shkencën dhe arsimin në rajon. Me teleskopin diellor më të madh në Evropën Lindore, ky kompleks shkencor pritet të bëhet një qendër kryesore për studimin e astronomisë dhe shkencave të hapësirës.
Inaugurimi i këtij institucioni të ri u bë më 20 Qershor 2024, në fshatin Rashincë, duke shënuar solsticin e verës. Ky veprim simbolizon një fillim të ri për Kosovën, duke i dhënë vendit një rol më të rëndësishëm në hartën e astronomisë botërore.
Planetariumi, me një kupolë prej 9 metrash, dhe observatori, me një kupolë prej 6 metrash, janë pajisur me teknologji të avancuar, duke përfshirë një teleskop 14-inç të dhuruar nga kompania amerikane Celestron. Kjo infrastrukturë do të ofrojë mundësi të reja për edukimin dhe kërkimin shkencor, si dhe do të frymëzojë brezat e ardhshëm të shkencëtarëve dhe hulumtuesve.
Në fjalën e tij, kryetari i Shtimes, Qemajl Aliu, theksoi rëndësinë e kësaj ngjarjeje, duke e cilësuar si një moment historik për komunitetin dhe një mundësi për të rinjtë për të mësuar mrekullitë e kozmosit. Ai shtoi se me këtë observator dhe planetarium, Kosova po hap dyer të reja për zhvillimin e shkencës në vend.
Pranvera Hyseni, studente e doktoraturës në shkencat planetare dhe themeluese e Astronomy Outreach of Kosovo (AOK), ka qenë një figurë kyçe në realizimin e këtij projekti. Ajo ka udhëhequr përpjekjet për të sjellë këtë institucion në Kosovë, duke punuar ngushtë me Ministrinë e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë.
Ky hap i madh përpara në fushën e astronomisë në Kosovë është një dëshmi e qartë e përkushtimit të vendit për të ndërtuar një të ardhme të bazuar në dije dhe hulumtim shkencor. Observatori dhe Planetariumi Kombëtar jo vetëm që do të shërbejë si një qendër edukative dhe kërkimore, por gjithashtu do të jetë një burim frymëzimi për të gjithë ata që kanë ëndërruar të shikojnë yjet nga afër.
Foto nga Google Images