Më 2 qershor 1880, në qytetin e Manastirit në Maqedoninë e Veriut, lindi Parashqevi Qiriazi, një figurë kyçe në historinë e arsimit dhe të lëvizjes për emancipimin e gruas shqiptare. E rritur në një familje të njohur për kontributin e saj në zhvillimin e arsimit shqip, Parashqevia u bë një simbol i përkushtimit dhe i guximit në një kohë kur gratë ishin larg sfondit publik dhe arsimor.
Qiriazi u edukua në Kolegjin Amerikan për Vajza në Stamboll dhe më vonë në Kolegjin Oberlin në Ohio, SHBA, ku mori diplomën e magjistraturës. Pas studimeve, ajo u kthye në Shqipëri për të ndihmuar në hapjen e shkollave për vajzat shqiptare, duke u bërë një nga mësimdhënëset e para në vendin e saj.
Në vitin 1908, Parashqevia ishte pjesëmarrëse e vetme femër në Kongresin e Manastirit, ku u vendos alfabeti i unifikuar shqip. Ajo gjithashtu shkroi abetaren e parë shqipe sipas alfabetit të ri dhe kontribuoi në themelimin e shoqatës “Yll’i Mëngjezit”, e cila synonte të ngrinte ndërgjegjësimin dhe të përmirësonte arsimin për gratë shqiptare.
Parashqevi Qiriazi ishte një ndërthemeluese e shkollës së parë për vajza në Korçë, e hapur në vitin 1891, dhe punoi ngushtë me motrën e saj, Sevasti, për të ofruar arsim cilësor për femrat shqiptare. Ajo organizoi gjithashtu mësim për fëmijët dhe shkolla të natës në fshatra të ndryshëm të Shqipërisë së Jugut dhe ndihmoi në organizimin e bibliotekave lokale.
Parashqevi Qiriazi vdiq më 17 dhjetor 1970, por trashëgimia e saj mbetet e gjallë. Ajo është nderuar me titullin “Mësuese e Popullit” dhe ka lënë një ndikim të pashlyeshëm në historinë e arsimit dhe të lëvizjes për të drejtat e grave në Shqipëri. Përkushtimi dhe kontributi i saj janë një frymëzim i vazhdueshëm për brezat e ardhshëm.
Parashqevi Qiriazi do të mbahet mend si një yll i mëngjesit që ndriçoi rrugën për shumë gra shqiptare drejt arsimit dhe barazisë. Ajo ishte një dritë udhëheqëse në një periudhë të errët dhe një figurë që simbolizon forca dhe përkushtimin ndaj një qëllimi më të lartë: emancipimin dhe edukimin e kombit shqiptar.
Foto nga Google Images