Në fillim të vitit 2023, Universiteti i Harvardit shtoi gjuhën shqipe në listën e gjuhëve të huaja që mësohen në këtë institucion prestigjioz. Ky hap historik erdhi pas kërkesës së studentëve shqiptaro-amerikanë dhe mbështetjes së punonjësve shqiptaro-amerikanë në administratën e universitetit.
Iniciativa për të futur gjuhën shqipe në Harvard u drejtua nga Edona Cosovic, një studente e vitit të dytë në degën e qeverisjes, e cila është bijë e emigrantëve shqiptarë nga Mali i Zi. Edona, e cila kishte mësuar shqipen në shtëpi, e kishte të vështirë ta mbante gjuhën për shkak të mungesës së burimeve në SHBA. Në mars të vitit 2022, ajo kërkoi mundësinë për të krijuar një kurs të gjuhës shqipe në Harvard.
Ajo shprehu një dëshirë të madhe për të mos harruar gjuhën shqipe, por vuri në dukje se ishte e vështirë të mbahej, sepse gjatë fëmijërisë së saj, prindërit e saj kishin burime të kufizuara dhe nuk kishin mundësi të blinin një televizion që përfshinte kanale shqiptare.
“Ne jemi në shkollë gjithë ditën, dëgjojmë TV amerikan, gjithçka është në anglisht, dhe ata gjithashtu po përpiqen të mësojnë anglisht sepse po punojnë këtu dhe po përpiqen gjithashtu të bëjnë para, kështu që ne e humbasim gjuhën shumë, shumë shpejt, brenda një brezi,” tha Cosovic.
Ajo vazhdoi duke thene: “Kjo është një arsye e rëndësishme për ta pasur këtë lëndë në Harvard. Unë kam dashur ta mësoj gjuhën, është shumë e rëndësishme për mua. Të dy prindërit e mi janë shqiptarë. Dua që edhe fëmijët e mi të flasin shqip, por dua ta kem edhe kulturën. Të mësoj më shumë edhe mbi historinë e Shqipërisë. Unë jam shqiptare nga Mali i Zi dhe nuk i di të gjitha ndodhitë në Shqipëri dhe Kosovë. Tash, pak nga pak, në çdo klasë unë mësoj më shumë”.
Gjuha shqipe ka një histori të gjatë mësimi në SHBA, e cila filloi me valët e para të emigrantëve shqiptarë. Ajo është mësuar në mënyrë të ndërprerë në Universitetin Columbia nga viti 1932 deri në vitet 1960. Aktualisht, shqipja mësohet vetëm në disa institucione të zgjedhura amerikane, përfshirë Universitetin Shtetëror të Arizonës, Universitetin DePaul dhe Kolegjin Mercy në Dobbs Ferry, New York.
Futja e gjuhës shqipe në Harvard është një hap i rëndësishëm për njohjen dhe promovimin e kulturës shqiptare në një nga universitetet më të njohura në botë. Ky kurs do të ndihmojë studentët shqiptaro-amerikanë të ruajnë dhe zhvillojnë gjuhën e tyre amtare, ndërsa do të ofrojë një mundësi të re për studentët e tjerë të mësojnë për kulturën dhe historinë shqiptare.
Ky hap i ri në Harvard është një dëshmi e përpjekjeve të komunitetit shqiptaro-amerikan për të ruajtur dhe promovuar gjuhën dhe kulturën e tyre. Ai gjithashtu tregon përkushtimin e universitetit për të ofruar një edukim të larmishëm dhe gjithëpërfshirës për studentët e tij.