Me pikëllim të thellë, komuniteti iliro-shqiptar dhe arbëresh i Italisë dhe Greqisë ka humbur një figurë të shquar dhe një mbrojtës të palodhur të trashëgimisë së tyre. Atë Antonio Bellusci, i cili u nda nga jeta më 20 qershor 2024, ishte një hulumtues i përkushtuar dhe një zë i fuqishëm në mbrojtje të kulturës dhe identitetit arbëresh.
Lindur më 15 shtator 1934 në Frasnitë të Kalabrisë, Atë Bellusci kreu studimet për filozofi dhe teologji në Universitetin Pontifik Gregorian të Romës. Ai u shqua si famullitar në fshatrat arbëreshe dhe më vonë si studiues dhe autor i veprave të rëndësishme që hodhën dritë mbi elementet etnografike dhe gojore të arbëreshëve.
Në veçanti, Atë Bellusci ishte njohur për mbrojtjen e të drejtave dhe kulturës së arbëreshëve dhe arvanitasve, duke kontribuar në mënyrë të konsiderueshme në ruajtjen e trashëgimisë së tyre. Ai ishte një figurë qendrore në komunitetin arbëresh, duke u bërë një adresë e pazëvendësueshme për shqiptarët e diasporës që vizitonin Italinë.
Veprat e tij përfshijnë libra si “Canti sacri tradicionali albanesi” (1971), “Argalia ndër tekstet origjinale arbëreshe” (1977), dhe “Dizionario fraseologico degli Albanesi d’Italia e di Grecia” (1989), të cilat janë burime të çmuara për studimin e gjuhës dhe kulturës arbëreshe.
Atë Bellusci gjithashtu themeloi dhe drejtoi revistën e parë arbëreshe “Vatra jonë” dhe më vonë revistën “Lidhja”, duke kontribuar në mënyrë të palodhur në promovimin e kulturës arbëreshe. Ai mbetet një simbol i përkushtimit dhe dashurisë për ruajtjen e identitetit të një populli që përballet me sfidat e asimilimit dhe harresës.
Ndërsa komuniteti arbëresh dhe shqiptar vazhdon të ndjejë humbjen e tij të madhe, vepra dhe fryma e Atë Antonio Bellusci do të jetojnë përmes kontributeve të tij të palëkundura dhe do të frymëzojnë brezat e ardhshëm për të vazhduar punën e tij të rëndësishme.
Atë Antonio Bellusci, një dritë që ndriçoi rrugën e kulturës iliro-shqiptare, do të mbahet mend si një hulumtues i përkushtuar dhe një mbrojtës i palodhur i identitetit dhe trashëgimisë së arbëreshëve dhe arvanitasve.
Foto nga Google Images