Sot, më 27 Dhjetor 2024, shënojmë 125 vjet nga lindja e një prej shkrimtarëve më të shquar të letërsisë shqipe, Lasgush Poradeci. Lindi më 27 Dhjetor 1899 në Pogradec, Poradeci është një figurë kyçe në historinë e poezisë shqiptare, duke lënë pas një trashëgimi të jashtëzakonshme të krijimtarisë letrare.
Lasgush Poradeci, me emrin e vërtetë Llazar Sotir Gusho, u arsimua në Bukuresht dhe më pas në Grac të Austrisë, ku përfundoi studimet në filologji. Poezia e tij karakterizohet nga një ndjeshmëri e lartë dhe një stil i veçantë lirike, duke sjellë thellësi dhe ndjenjë në poezinë shqipe.
Lasgush Poradeci lindi në një familje të thjeshtë në Pogradec. Ai përfundoi shkollimin fillor në vendlindjen e tij dhe më pas vazhdoi studimet e mesme në Manastir (sot Bitola, Maqedoni e Veriut). Pasioni i tij për letërsinë e shtyu të vijojë studimet në Universitetin e Bukureshtit, ku mori diplomën në degën e Filologjisë dhe Letërsisë. Në verën e vitit 1924 Qeveria e Fan Nolit i dha bursë dhe kështu Poradeci përfundoi studimet e larta në Grace te Austrise në Fakultetin e Filologjisë Romano-Gjermane. Këto studime i hapën rrugën një karriere të shkëlqyer në letërsi.
Lasgush Poradeci është i njohur për poezitë e tij të thella dhe të ndjeshme, të cilat shpesh trajtojnë tema të natyrës, dashurisë dhe vuajtjes. Stili i tij poetik karakterizohet nga një ndjenjë e thellë e romantizmit dhe një përdorim elegant i gjuhës shqipe. Poezia e tij është një kombinim harmonik i ndjenjave të fuqishme dhe imazheve të gjalla, që reflektojnë një dashuri të madhe për jetën dhe natyrën.
Ndër veprat më të njohura të tij janë “Vallja e yjve”, “Ylli i zemrës” dhe “Fluturat e gjakut”. Poezia e Lasgush Poradecit shpesh merret si një udhëzim shpirtëror, që flet për dashurinë, natyrën dhe jetën njerëzore me një butësi dhe elegancë të rrallë.
Përveç krijimtarisë origjinale, Lasgush Poradeci ishte edhe një përkthyes i shkëlqyer. Ai përktheu disa nga veprat më të rëndësishme të letërsisë botërore në gjuhën shqipe, duke përfshirë autorë si Johann Wolfgang von Goethe dhe Rainer Maria Rilke. Gjithashtu, përktheu disa nga kryeveprat e letërsisë botërore si “Eugjen Onjegin” të Pushkinit, lirikat e Lermontovit, të Bllokut, Poemat e Hajnes, të Majakovskit e Miçkieviçit, lirikat e Gëtes dhe Hajnes, poezi të Lanaut, Brehtit; Hygoit, Mysesë, Bajronit, Shellit, Bërnsit, të Emineskut, e poetëve të therë të njohur botëror. Përkthimet e tij janë të njohura për saktësinë dhe elegancën, duke sjellë një pasuri të madhe letrare për lexuesit shqiptarë.
Lasgush Poradeci ka luajtur një rol të rëndësishëm në promovimin e letërsisë dhe kulturës shqiptare, duke ndikuar në mënyrë të thellë në brezat e ardhshëm të shkrimtarëve dhe poetëve. Ai është një emër që do të mbetet përgjithmonë në historinë e artit letrar të Shqipërisë.
Përkujtojmë sot këtë mjeshtër të madh të fjalës së shkruar, duke nderuar kontributin e tij të jashtëzakonshëm për letërsinë dhe kulturën shqiptare.
Foto nga Google Images