Sot, më 23 tetor, përkujtojmë përvjetorin e vdekjes së Abdyl Frashërit, një nga figurat më të rëndësishme të Rilindjes Kombëtare Shqiptare. Abdyl Frashëri ishte një ideolog dhe atdhetar i shquar, i cili kontribuoi në mënyrë të zellshme për çështjen kombëtare shqiptare.
Abdyl Frashëri lindi më 1 qershor 1839 në fshatin Frashër të Gjirokastrës. Ai ishte pjesë e familjes së famshme Frashëri, e cila luajti një rol të rëndësishëm në lëvizjen kombëtare shqiptare. Abdyl Frashëri kreu studimet e tij fillestare në Shqipëri dhe më pas vazhdoi arsimimin në vende të tjera, duke fituar një formim të gjerë në fusha të ndryshme.
Veprimtaria politike e tij filloi në muajt e parë të 1877-s me themelimin e Komitetit Shqiptar të Janinës. Në dhjetor u i zgjodh deputet i Janinës në Parlamentin e dytë Osman, shkoi në Stamboll, ku më 21 dhjetor 1877 u zgjodh Kryetar i Komitetit Qendror për Mbrojtjen e të Drejtave të Kombësisë Shqiptare, i njohur si Komiteti Shqiptar i Stambollit, përbërë nga personalitete, veprimtarë të mirënjohur të Rilindjes Kombëtare.
Duke bashkepunuar me revistën “Le Messager de Vienne”, qe lexohej nga qarqet diplomatike të Evropës, puplikou një cikël prej gjashtë artikujsh. Abdyli parashtroi problemet më kryesore të çështjes shqiptare në mbrojtje të të drejtave tona kombëtare. Ai theksonte se kombi shqiptar ka luajtur rol të rëndësishëm në historinë e Ballkanit, duke u radhitur me armë në dorë, per te ndihmuar pikërisht ato vende qe kërkonin shpërbërjen e tij; është një komb, që nga jugu ne veri, pavarësisht nga dallimet fetare, ka të njëjtën kulturë, të njëjtat tradita, të njëjtën gjuhë.
Frashëri ishte një promovues i zjarrtë i idealeve të Rilindjes Kombëtare Shqiptare. Ai luajti një rol kyç në themelimin e Kuvendit të Dytë të Frashërit dhe në krijimin e qeverisë së përkohshme të Shqipërisë në vitin 1912. Nëpërmjet veprimtarisë së tij politike dhe diplomatike, ai arriti të promovojë çështjen e pavarësisë kombëtare dhe të drejtat e popullit shqiptar.
Këto janë disa nga veprat më të rëndësishme të Abdyl Frashërit që kontribuuan në historinë e Shqipërisë dhe në Rilindjen Kombëtare Shqiptare.
- Projekti për autonominë e Shqipërisë – një memorandum politik dhe strategjik për mënyrat se si Shqipëria mund të arrijë autonominë nga Perandoria Osmane.
- Lidhja e Prizrenit (1878): Frashëri ishte një nga thembësit e kuvendit që u themelua për të mbrojtur tokat shqiptare nga fragmentimi i tyre pas Traktatit të San Stefano.
- Lëvizja e armatosur për autonomi (1881-1885): Frashëri ishte kryekombëtar i lëvizjes së armatosur për autonomi të Shqipërisë.
- Kongresi i Berlinit (1878): Frashëri, së bashku me Mehmet Ali Vrioni, përfaqësoi Lidhjen e Prizrenit në Kongresin e Berlinit për të mbrojtur të drejtat e shqiptarëve.
- Promovimi i idealeve të Rilindjes Kombëtare: Frashëri promovoi ideale të rilindjes kombëtare dhe pavarësisë së Shqipërisë në mbarë botën.
Abdyl Frashëri vdiq më 23 tetor 1892, por trashëgimia e tij vazhdon të jetë e gjallë dhe e fuqishme në historinë e Shqipërisë. Ai mbetet një figurë frymëzuese për të gjithë shqiptarët, duke u konsideruar si një nga heronjtë e kombit. Veprat dhe kontributet e tij vazhdojnë të inspirojnë brezat e rinj për të mbajtur gjallë frymën e patriotizmit dhe të dashurisë për atdheun.
Në përvjetorin e vdekjes së Abdyl Frashërit, kujtojmë dhe nderojmë kontributin e tij të madh në Rilindjen Kombëtare Shqiptare. Ai ishte një ideolog dhe një atdhetar i shquar, i cili luajti një rol të rëndësishëm në formësimin e identitetit kombëtar shqiptar dhe në përpjekjet për pavarësinë e Shqipërisë.
Foto nga Google Images