Sot, më 28 shtator, përkujtojmë ditëlindjen e shkrimtarit, skenaristit dhe dramaturgut të njohur shqiptar, Teodor Laço. I lindur më 6 shtator 1936 në Dardhë, Laço ka lënë një gjurmë të pashlyeshme në letërsinë dhe kinematografinë shqiptare. Ai u nda nga jeta më 15 tetor 2016 në Tiranë, por trashëgimia e tij vazhdon të jetojë përmes veprave të tij të shumta.
Teodor Laço studioi agronomi në Universitetin e Tiranës, por pasioni i tij për letërsinë e çoi drejt një karriere të suksesshme si shkrimtar. Ai debutoi si autor në vitin 1965 me romanin “Era e tokës”, por u bë i njohur me romanin “Toka e ashpër” në vitin 1971, i cili përshkruan kolektivizimin e një fshati të vogël.
Përveç letërsisë, Laço kontribuoi ndjeshëm edhe në kinematografi. Ai shkroi skenarë për disa filma të njohur shqiptarë, duke përfshirë “Përballimi” dhe “Streha e re”. Në vitin 1977, ai fitoi një çmim në Festivalin e Dytë të Filmit Shqiptar për skenarin e filmit “Përballimi”.
Në vitin 1991, Laço ishte një nga themeluesit dhe liderët e Partisë Social Demokrate të Shqipërisë. Ai shërbeu si deputet në Parlamentin Shqiptar për dymbëdhjetë vjet dhe ishte Ministër i Kulturës nga viti 1994 deri në 1997. Gjithashtu, ai shërbeu si ambasador i Shqipërisë në Federatën Ruse nga viti 2006 deri në 2010.
Teodor Laço ka shkruar një sërë veprash të rëndësishme në letërsinë shqiptare. Ja disa prej tyre:
1. “Era e tokës” (1965)- Romani i tij i parë, që shënoi fillimin e karrierës së tij letrare.
2. “Shtëpia në rrugicë” (1968)- Një tjetër roman i njohur që trajton jetën në një lagje të vogël.
3. “Një nuse për Stasin” (1970)- Një histori që përshkruan marrëdhëniet dhe sfidat e një çifti të ri.
4. “Tokë e ashpër” (1971)- Një nga veprat e tij më të njohura, që përshkruan kolektivizimin e një fshati të vogël.
5. “Korbat mbi mermer” (1981)- Një roman që trajton tema të thella sociale dhe personale.
6. “Të gjithë lumenjtë rrjedhin” (1987)- Një tjetër vepër e rëndësishme që përshkruan jetën dhe sfidat e përditshme.
7. “Pushimet e kolonelit” (1990)- Një roman që trajton jetën e një koloneli në pension.
8. “Shi në plazh”- Një vepër që përshkruan një histori dashurie dhe sfidat e saj.
9. “Vrasja e buzëqeshjes”- Një roman që trajton tema të errëta dhe të ndërlikuara.
10. “Një dritare në Kremlin”– Një vepër që përshkruan marrëdhëniet ndërkombëtare dhe intrigat politike.
11. “Mjegull” (2009)- Një roman që trajton tema të ndryshme sociale dhe personale.
12. “Gropas 67″ (2014)- Një nga veprat e tij të fundit, që përshkruan një histori të ndërlikuar dhe të thellë.
Këto vepra tregojnë gamën e gjerë të temave dhe stileve që Laço ka trajtuar gjatë karrierës së tij, duke e bërë atë një nga shkrimtarët më të rëndësishëm të letërsisë shqiptare.
Laço ishte një mjeshtër i përshkrimit të jetës së përditshme dhe konflikteve sociale, duke sjellë në pah realitetin shqiptar me një stil të veçantë dhe të ndjerë.
Në këtë ditë të veçantë, kujtojmë dhe nderojmë kontributin e madh të Teodor Laços në kulturën dhe letërsinë shqiptare. Trashëgimia e tij vazhdon të frymëzojë breza të rinj shkrimtarësh dhe artistësh.
Foto nga Google Images