Muzeu Historik Kombëtar përkujton ditëlindjen e Aleks Budës, një prej figurave më të rëndësishme të historiografisë shqiptare. I lindur më 7 shtator 1910 në Elbasan, Aleks Buda la një trashëgimi të pasur në fushën e historisë dhe kulturës shqiptare.
Aleks Buda u rrit në një familje intelektuale dhe filloi arsimin e tij në Lecce, Itali, dhe më pas në Salzburg, Austri. Ai vazhdoi studimet e larta në Universitetin e Vjenës, ku studioi filozofi dhe letërsi. Megjithëse nuk i përfundoi studimet, ai u kthye në Shqipëri dhe filloi një karrierë të shquar si historian.
Buda është i njohur si themeluesi i historiografisë shqiptare pas Luftës së Dytë Botërore. Ai ishte një nga organizatorët kryesorë të Institutit të Historisë dhe Gjuhësisë, ku themeloi sektorin e historisë së mesjetës dhe hodhi bazat e medievistikës shqiptare. Si kryetar i parë i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, ai dha një kontribut të çmuar në organizimin e punës kërkimore-shkencore, veçanërisht në fushën e albanologjisë.
Përveç punës së tij shkencore, Aleks Buda ishte një figurë e rëndësishme në jetën kulturore dhe politike të Shqipërisë. Ai mori pjesë në Lëvizjen Antifashiste Nacional Çlirimtare dhe shërbeu si drejtor i Bibliotekës Kombëtare pas çlirimit. Buda ishte gjithashtu i njohur për punën e tij në Kongresin e Drejtshkrimit të Gjuhës Shqipe në vitin 1972, ku ai luajti një rol kyç në standardizimin e gjuhës shqipe.
Ja disa nga veprat më të njohura të Aleks Budës:
1. “Historia e Popullit Shqiptar” – Një nga veprat më të rëndësishme të historiografisë shqiptare, ku Buda ka kontribuar si redaktor dhe autor.
2. “Shkrime Historike” – Një përmbledhje e artikujve dhe studimeve të tij historike, botuar në vitin 1986.
3. “Rreth Alfabetit të Gjuhës Shqipe” – Një studim mbi zhvillimin dhe standardizimin e alfabetit të gjuhës shqipe.
4. “Studime për Epokën e Skënderbeut” – Një seri studimesh mbi periudhën e Skënderbeut dhe rëndësinë e tij në historinë shqiptare.
5. “Kontributet e Ilirëve në Formimin e Popullit Shqiptar”– Një studim mbi origjinën ilire të shqiptarëve dhe ndikimin e tyre në formimin e identitetit kombëtar.
Trashëgimia e Aleks Budes
Aleks Buda la pas një trashëgimi të pasur të veprave shkencore dhe studimeve historike. Ai është autor i shumë librave dhe artikujve që trajtojnë historinë e Shqipërisë dhe origjinën e popullit shqiptar. Buda theksoi rëndësinë e origjinës ilire të shqiptarëve dhe kontribuoi në formimin e identitetit kombëtar shqiptar. Ai është autor i shumë librave dhe artikujve që trajtojnë historinë e Shqipërisë dhe origjinën e popullit shqiptar. Për kontributet e tij, ai mori disa çmime dhe nderime, përfshirë “Medaljen e Artë të Madhe” nga Presidenti i Republikës së Austrisë në vitin 1990.
Në përkujtim të ditëlindjes së tij, Muzeu Historik Kombëtar nderon kontributet e Aleks Budës dhe rëndësinë e tij në historinë dhe kulturën shqiptare. Trashëgimia e tij vazhdon të frymëzojë brezat e rinj të historianëve dhe studiuesve shqiptarë.
Foto nga Google Images