Mihal Grameno lindi në qytetin e Korçës më 13 janar 1871. I lindur në një familje tregtarësh, Grameno do të bëhej një nga figurat më të rëndësishme të Rilindjes Kombëtare Shqiptare. Që në moshë të re, ai tregoi interes për çështjet kombëtare dhe përpjekjet për liri.
Në vitin 1885, Grameno u shpërngul në Bukuresht, Rumani, ku u angazhua në lëvizjen kombëtare shqiptare dhe u bë sekretar i shoqatës “Drita”. Kjo shoqatë luajti një rol të rëndësishëm në mbështetjen e çështjes shqiptare dhe promovimin e kulturës dhe gjuhës shqipe.
Më vonë, në vitin 1907, Grameno iu bashkua çetës së Çerçiz Topullit, një grup guerilësh që luftonin kundër trupave osmane dhe politikave të sulltanit Abdul Hamid II. Përmes kësaj çete, Grameno dhe bashkëluftëtarët e tij zhvilluan aksione të guximshme dhe ndërmarrje të ndryshme për të çliruar tokat shqiptare nga sundimi osman.
Një nga momentet më të rëndësishme të jetës së Gramenos ishte shpallja e pavarësisë së Shqipërisë më 28 nëntor 1912. Ai ishte një nga katër delegatët fillestarë të caktuar nga Korça për në Kongresin Kombëtar Shqiptar. Pjesëmarrja e tij në këtë kongres tregoi përkushtimin e tij ndaj çështjes kombëtare dhe sakrificat që bëri për lirinë e Shqipërisë.
Pas shpalljes së pavarësisë, Mihal Grameno vazhdoi t’i përkushtohej shoqërisë shqiptare duke botuar gazetën “Koha”. Si gazetar dhe publicist, ai shkroi artikuj të shumtë që ndihmuan në ngritjen e ndërgjegjës kombëtare dhe informimin e opinionit publik për çështjet vendimtare të kohës. Vepra e tij në fushën e gazetarisë shërbeu si një platformë për të nxjerrë në pah problemet dhe arritjet e kombit shqiptar.
Mihal Grameno la pas një trashëgimi të pasur në letërsi dhe shkrimtari. Ai shkroi këngë patriotike që frymëzuan breza të tërë shqiptarësh dhe novela që pasqyronin realitetin e kohës së tij. Për meritat e tij të shquara në dobi të atdheut, Grameno u nderua me titullin “Hero i Popullit”.
Veprat e Mihal Gramenos:
- “Kryengritja Shqiptare” (1907) – Përshkrime të kryengritjeve shqiptare kundër osmanëve.
- “Lidhja e Prizrenit” – Dokumentimi i Lidhjes së Prizrenit dhe promovimi i autonomisë shqiptare.
- “Vdekja” – Një poeme patriotike për një betejë nga periudha e Rilindjes Kombëtare.
- “Mallkimi i Gjuhes Shqipe” -Nje komedi publikuar ne Bukuresht ne 1905
- “Bukureshti” (1915) – Jeta e kolonisë shqiptare në Bukuresht dhe përpjekjet e saj për liri.
- “Shqipëria e Re” – Përmbledhje shkrimesh mbi sfidat dhe shpresat e Shqipërisë së pavarur.
- “Në Shërbim të Atdheut” – Një libër për kontributet e tij gjatë Rilindjes Kombëtare dhe Luftës për Pavarësi.
Mihal Grameno ndërroi jetë më 5 shkurt 1931 në qytetin e tij të lindjes, Korçë, duke lënë pas një trashëgimi të pasur në fushën e patriotizmit, shkrimtarisë, dhe luftës për liri. Kontributi i tij për çështjen shqiptare dhe vepra e tij letrare mbeten të gjalla në kujtesën e kombit shqiptar.

Foto nga Google Images