Musine Kokalari (10 shkurt 1917 – 14 gusht 1983) ishte një prozatore dhe politikane shqiptare në periudhën parakomuniste të Shqipërisë. Ajo ishte themeluese e Partisë Socialdemokrate të Shqipërisë në vitin 1943. Kokalari ishte shkrimtarja e parë femër e botuar e Shqipërisë. Pas një angazhimi të shkurtër në politikë gjatë Luftës së Dytë Botërore, ajo u persekutua nga regjimi komunist në Shqipëri dhe nuk u lejua të shkruante më. Ajo vdiq në varfëri dhe izolim të plotë.
Musine lindi më 10 shkurt 1917 në Adana, në jug të Turqisë. Gjyshi i saj, Hamit Kokalari, kishte kryer studimet e larta për teologji dhe filozofi në Turqi dhe konsiderohej si pjesë e intelektualëve të kohës në zonën e Gjirokastrës, krahinë nga e kishte origjinën. Babai i saj, Reshati, kishte studiuar për drejtësi në Stamboll, ku u vendos me familjen e tij. Musineja ishte më e vogla në familje, ndërsa kishte edhe tre vëllezër të tjerë Mumtazin, Vesimin dhe Hamitin, të cilët po ashtu kishin arsim të mirë, si në fushën gjuhësore-letrare ashtu edhe në atë juridike. Tre vjet pas lindjes së saj, familja e Musinesë u kthye në Shqipëri dhe u vendos në qytetin e tyre të lindjes, Gjirokastër. Ajo u rrit mes librave, muzikës së dëgjuar në gramafon dhe veçanërisht përrallave, tregimeve dhe këngëve tradicionale shqiptare, ndërsa një pjesë të shkollës fillore e kreu në qytet. Më pas u vendos në Tiranë, pranë institutit “Motrat Qiriazi” dhe gjimnazit “Nana Mbretneshë” ku studioi deri në vitin 1937. Ajo arriti rezultate të shkëlqyera me shkrime që tërhoqën menjëherë vëmendjen e personaliteteve të letërsisë, gjuhësisë, filologjisë, etnografisë, studimeve. të folklorit të rretheve intelektuale shqiptare me të cilat Musineja e re pati rastin të vinte në kontakt. Në marrëdhënie të tilla ka luajtur rol edhe libraria “Venus”, në pronësi të vëllait të saj Vesimit, u bë pikë e rëndësishme referimi dhe thellimi kulturor në kryeqytetin shqiptar; si dhe shtëpia botuese “Mesagjeritë shqiptare” e drejtuar nga vëllai tjetër i saj, Mumtazi, përmes së cilës janë përkthyer dhe botuar vepra bazë si ato të Edgar Allan Poe, Walter Scott, Shakespeare, Omar Khajami, Vicente Blasco Ibáñez.
Në vitin 1937, ajo filloi të botojë një sërë artikujsh për çështje sociale në gazetën “Shtypi” me emrin Muza që në vetvete është një lojë fjalësh me emrin e saj të vërtetë.
Në vitin 1938, Musine do të nisej për në Romë për të filluar studimet universitare në Università degli Studi di Roma “La Sapienza”. Një vit më vonë ajo shkroi veprën e saj të parë profesionale të quajtur “Sic me thote nenua plakë”, libër i cili do të botohej vetëm në vitin 1941 në Tiranë. Me botimet e saj Musineja kishte arritur të zgjonte interesimin e shkrimtarëve të rëndësishëm si Lasgush Poradeci, Ali Asllani dhe mbi të gjitha Ernest Koliqi, i cili në La Sapienza ishte themeluesi i Institutit të Studimeve Shqiptare. Koliqi u bë shpejt një pikë referimi për shkrimtaren dhe studiuesien e re një model për t’u ndjekur si në fushën shkencore ashtu edhe në atë poetike-letrare. Nën mbikëqyrjen e Namik Resulit, Musineja punoi tezën e doktoraturës për Naim Frashërin (1876-1900). Nëpërmjet kërkimeve të gjata arkivore për të cilat u ndihmua nga nipi i poetit të madh, Mit’hat Frashëri, ajo ilustron me hollësi aspektet e shumëanshme që në Shqipëri e kanë bërë Naim Frashërin simbol të letërsisë kombëtare.
Me përfundimin e Luftës së Dytë Botërore, vetë Kokalari hapi një librari dhe u ftua të bëhej anëtare e Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve Shqiptarë, krijuar më 7 tetor 1945, nën kryesinë e Sejfulla Malëshovës. Gjatë gjithë kohës ajo ishte përhumbur nga ekzekutimi pa gjyq i dy vëllezërve të saj, Mumtazit dhe Vejsimit, më 12 nëntor 1944, nga komunistët dhe kërkonte sinqerisht drejtësi dhe ndëshkim. Duke qenë se ishte e lidhur ngushtë në vitin 1944 me partinë e sapoformuar Socialdemokrate Shqiptare dhe organin e saj të shtypit Zëri i lirisë, ajo u arrestua më 17 janar 1946, në një epokë terrori të shoqëruar me arrestimin e Malëshova, dhe më 2 korrik 1946 u dënua me njëzet vjet burg nga gjykata ushtarake e Tiranës si diversant dhe armik i popullit.
Pak para arrestimit, Kokalari i kishte dërguar një letër Forcave Aleate, të cilat ishin ende me bazë në kryeqytetin shqiptar, Tiranë. Në letrën e saj ajo bëri thirrje për zgjedhje të lira dhe liri të shprehjes. Në gjyq, Kokalari deklaroi si vijon:
“Nuk kam nevojë të jem komunist që ta dua vendin tim. Unë e dua vendin tim edhe pse nuk jam komunist. Më pëlqen përparimi i saj. Ju mburreni se e keni fituar luftën dhe tani jeni fituesi që doni të shuani ata që ju i quani kundërshtarë politikë. Unë mendoj ndryshe nga ju, por e dua vendin tim. Ju po më ndëshkoni për idealet e mia!”
