Në qytetin historik të Gjirokastrës, një përpjekje e përkushtuar për ruajtjen dhe rigjallërimin e trashëgimisë kulturore ka marrë jetë. Dhjetëra kostume tradicionale, të cilat dikur ishin në prag të zhdukjes, janë duke u restauruar me kujdes prej mjeshtrave lokalë. Këta artistë të talentuar nuk janë thjesht duke riparuar kostume të vjetra, por gjithashtu po frymëzojnë krijimin e kostumeve të reja bazuar në modelet origjinale, duke ruajtur autenticitetin dhe bukurinë e tyre.
Gjirokastra, me shtatë zona etnografike, për një periudhë të gjatë kishte humbur pothuajse të gjitha ekzemplarët e kostumeve tradicionale nga zonat e ndryshme. Megjithatë, përpjekjet e vazhdueshme dhe pasioni i mjeshtrave lokalë kanë rezultuar në një rigjenerim të këtyre pasurive kulturore. Restaurimi i kostumeve tradicionale është një proces që kërkon shumë durim dhe aftësi, dhe këta mjeshtra kanë treguar një përkushtim të madh për të ruajtur këtë pjesë të rëndësishme të historisë dhe identitetit tonë kombëtar.
Lizeta Hatika po fikusohet te bjere në jetë elementë të veshjes të disa zonave. Ajo prej vitesh merr porosi qëndisjen e kostumeve që vijnë nga grupet folklorike, emigrantët dhe qytetarë te thjeshte. Ajo shprehet:
“Pjesa më e madhe e porosive vijnë nga emigrantë jashtë Shqipërisë të cilët bëjnë porosi për evente të ndryshme familjare. Vitin e kaluar dhe sivjet janë bërë shumë porosi për fejesat dhe dasmat që ata bëjnë në vendet ku jetojnë. Duhen përpjekje akoma më të mëdha dhe duhet të mblidhen komisione apo grupe etnografësh të cilët janë të njohur në këtë fushë për të vënë në vend çdo gjë që ne kemi si pjesë e trashëgimisë kulturore. Rëndom po shohim që po deformohen shumë kostume.
Ka përpjekje për të krijuar materiale autentike siç kanë qenë dikur. Janë disa artizanë që e kanë marrë shumë seriozisht dhe kanë filluar të punojnë ato materiale ashtu siç kanë qenë fijet dhe materialet e linit dhe shajakut.”
Përveç restaurimit, krijimi i kostumeve të reja sipas modeleve origjinale është një hap i rëndësishëm për të siguruar që ky trashëgimi të vazhdojë të jetojë dhe të transmetohet tek brezat e ardhshëm. Këto kostume jo vetëm që pasqyrojnë artin dhe mjeshtërinë e kaluara, por gjithashtu shërbejnë si një burim frymëzimi për dizajnin modern dhe për promovimin e kulturës shqiptare në botë.
Ky projekt ka tërhequr vëmendjen dhe mbështetjen e shumë institucioneve dhe individëve që e vlerësojnë rëndësinë e ruajtjes së trashëgimisë kulturore. Restaurimi i kostumeve tradicionale dhe krijimi i modeleve të reja janë bërë jo vetëm një simbol i ruajtjes së historisë, por edhe një formë e promovimit të identitetit dhe diversitetit kulturor të Gjirokastrës.
Në përfundim, përpjekjet e vazhdueshme për restaurimin e kostumeve tradicionale në Gjirokastër janë një testament i pasionit dhe përkushtimit të mjeshtrave lokalë për të ruajtur dhe promovuar trashëgiminë tonë kulturore. Këto veshje të mrekullueshme vazhdojnë të frymëzojnë dhe të mbushin me krenari komunitetin dhe të gjithë ata që e vlerësojnë bukurinë dhe historinë e tyre.
Foto nga Google Images