Më 5 shkurt të vitit 1941, në qytetin e Peqinit, lindi një kompozitor dhe dirigjent i njohur në muzikën shqiptare, Ferdinand Deda. Ai ishte një artist i madh që la një gjurmë të thellë në muzikën dhe krijimtarinë shqiptare.
Ferdinand Deda filloi të mësonte muzikë që në moshë të vogël, duke marrë leksione të hershme nga një mësues lokal. Më pas, ai studioi në Liceun Artistik “Jordan Misja” në Tiranë, ku përfundoi studimet e tij në vitin 1959. Pas përfundimit të studimeve, ai u emërua mësues muzike në Gjirokastër.
Në vitin 1960, Deda u bë pjesë e Konservatorit Kombëtar të Pragës në ish-Çekosllovaki, por për shkak të prishjes së marrëdhënieve mes Shqipërisë dhe Bashkimit Sovjetik, ai u transferua në degën e dirigjimit të Akademisë së Arteve të Bukura në Pragë. Në vitet 1991-1992, Deda specializohet për kompozim dhe dirigjim në Itali.
Në gjatë karrierës së tij, Ferdinand Deda ka kompozuar më shumë se 300 këngë dhe ka dirigjuar koncerte të rëndësishme në skenën kombëtare dhe ndërkombëtare. Ai është i njohur për kontributin e tij në Festivalin e Këngës në RTSH dhe Festivalin e Pranverës, ku kompozimet e tij ende vazhdojnë të këndohen nga këngëtarët dhe artdashësit e muzikës.
Prej vitit 1964 ka realizuar mbi 300 koncerte brenda dhe jashtë vendit si në Itali, Turqi, Greqi. Me orkestrën simfonike të RTSH ka kompozuar muzikën e shumë filmave. Deda është shquar edhe si kompozitor, ai ka kompozuar 3 valle simfonike “meditim 1-2-3”, ka kompozuar gjithashtu edhe katër skica për piano, trio për violinë, violonçel dhe piano, prelud të kënduar, impropt për piano dhe orkestër harqesh, fantazi për ksilofon dhe orkestër, koncertino për korn dhe orkestër, koncert për klarinetë dhe orkestër, rapsodi me tema poullore për orkestër, koncertino për fagot, klarinetë dhe flaut, muzikë filmi etj..
Krijimet e Ferdinand Deda janë si një simfoni e shpirtit shqiptar, një udhëtim përmes melodive që prekin zemrat dhe shpirtin e çdo dëgjuesi. Çdo notë e kompozimeve të tij është e mbushur me emocion, pasion dhe një ndjenjë të thellë të dashurisë për muzikën dhe kulturën shqiptare.
Në veprat e tij, Deda ka arritur të kapë bukurinë e natyrës, ngrohtësinë e dashurisë dhe dhimbjen e humbjes. Kompozimet si “Kënga e Pranverës” dhe “Valsi i Lumturisë” sjellin një ndjenjë gëzimi dhe shprese, duke i mbajtur dëgjuesit të lidhur me kujtimet më të bukura të jetës.
Me “Simfonia e Dashurisë,” Deda ka arritur të krijojë një himn për ndjenjat më të thella dhe të sinqerta të dashurisë, ndërsa “Balada e Jetës” përcjell dhimbjen dhe bukurinë e përvojave njerëzore me një intensitet që prek çdo ndjenjë. “Rruga e Yjeve” dhe “Gjurmët e Kujtimeve” janë krijime që frymëzojnë dhe udhëheqin drejt ëndrrave dhe sukseseve, duke i mbajtur ndjekësit në kërkim të yjeve të tyre.
Krijimet e Ferdinand Deda janë një trashëgimi e përjetshme, që vazhdon të ndriçojë dhe të frymëzojë brezat e ardhshëm të muzikantëve dhe artdashësve. Ai ka lënë një gjurmë të pashlyeshme në muzikën shqiptare dhe një pasuri të vërtetë për kulturën tonë.
Në vitin 1997, Ferdinand Deda u shpall fitues i “Diskut të Artë” dhe ka mbajtur titujt si “Artist i Merituar” dhe “Mjeshtër i Madh”. Trashëgimia e tij vazhdon të jetë një frymëzim për kompozitorët dhe dirigjentët e rinj në Shqipëri.
Ferdinand Deda ndërroi jetë më 22 gusht 2003 nga një sëmundje e rëndë, por trashëgimia e tij në muzikë vazhdon të jetojë përmes veprave të tij. Ai mbetet një nga figurat më të rëndësishme të muzikës shqiptare dhe një burim frymëzimi për shumë breza artistësh të rinj.
Foto nga Google Images