Dhimitër Pasko, i njohur më mirë me emrin e penës Mitrush Kuteli, lindi më 13 shtator 1907 në Pogradec, Shqipëri. Ai ishte një shkrimtar, përkthyes dhe ekonomist i shquar, i cili ka lënë një gjurmë të pashlyeshme në letërsinë dhe kulturën shqiptare.
Kuteli filloi arsimin e tij në Pogradec dhe më pas vazhdoi në një kolegj tregtar rumun në Selanik. Në vitin 1931, ai u diplomua në ekonomi në Bukuresht, ku mbrojti një disertacion mbi sistemin bankar në Ballkan. Gjatë qëndrimit të tij në Rumani, ai u bë gazetar dhe drejtoi gazetën javore në gjuhën shqipe “Shqipëri e re”
Gjatë Luftës së Dytë Botërore, Kuteli u kthye në Shqipëri dhe botoi shumicën e veprave të tij kryesore me shpenzimet e tij personale. Pas luftës, ai u bë një anëtar themelues i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë dhe kontribuoi në periodikët letrarë të kohës.
Mitrush Kuteli ka shkruar shumë vepra të rëndësishme që kanë lënë gjurmë në letërsinë shqiptare. Disa nga veprat e tij më të njohura përfshijnë:
1. “Netë shqiptare” (1938)- Një përmbledhje me tetë tregime që përshkruajnë jetën e fshatit në Pogradec.
2. “Ago Jakupi” (1943)- Një koleksion me tregime që përshkruajnë jetën e fshatarëve.
3. “Kapllan Aga i Shaban Shpatës”– Një tjetër vepër e rëndësishme që përshkruan jetën dhe sfidat e një figure historike shqiptare.
4. “Këngë e Britma nga Qyteti i Djegur”- Një përmbledhje me poezi dhe tregime që reflektojnë mbi vuajtjet dhe shpresat e popullit shqiptar.
5. “Tregime të moçme shqiptare”- Një përmbledhje me tregime të vjetra shqiptare që ruajnë traditat dhe kulturën e vendit.
Ai gjithashtu përktheu dhe promovoi veprat e poetëve të tjerë shqiptarë, si Lasgush Poradeci.
Pjese nga Letra-Testament, që shkrimtari Mitrush Kuteli, u drejtoi gruas dhe fëmijëve të tij, para se të ndahej nga jeta:
“Porosia 4)
4. Fëmijët i porosit ta duan vendin dhe gjuhën tonë gjer në vuajtje.
Të mos u shqasë zemra kundër Shqipërisë as kur do të vuajnë pa faj. Atdheu është atdhe, bile edhe atëherë kur të vret. Këtu kanë lindur, këtu të rrojnë me mish e shpirt, qoftë edhe me dhembje.”
Mitrush Kuteli vdiq më 4 maj 1967, por trashëgimia e tij letrare vazhdon të jetojë. Ai konsiderohet si një nga themeluesit e prozës moderne shqiptare dhe veprat e tij vazhdojnë të jenë të lexuara dhe të studiuara gjerësisht.
Foto nga Google Images