Ishulli i Sazanit, dikur një bazë ushtarake e fshehtë në brigjet e Shqipërisë, është gati të pësojë një transformim nëse planet e Jared Kushner dhe Ivanka Trump realizohen. Vizioni i tyre është ta shndërrojnë këtë tokë të paprekur në një eko-resort luksoz, duke premtuar se do të sjellë një valë turizmi dhe rritje ekonomike në rajon.
Jared Kushner, përmes firmës së tij të investimeve Affinity Partners, ka propozuar zhvillimin e ishullit të Sazanit në një destinacion turistik të nivelit të lartë. Plani përfshin ndërtimin e disa hoteleve dhe qindra vilave, me synimin për të përfituar nga një prej vijave bregdetare më të pacenuara në botë. Projekti, i mbështetur nga investime të konsiderueshme të huaja, duke përfshirë një potencial prej 2 miliardë dollarësh nga Fondi i Investimeve Publike të Arabisë Saudite, synon të vendosë Shqipërinë në hartë si një vend kryesor turistik.
Është e rëndësishme të theksohet se projekti është ende në fazën e negociatave dhe nuk është finalizuar. Mendimet e popullit shqiptar janë të ndryshme, duke reflektuar një përzierje shprese për përparim ekonomik dhe shqetësim për integritetin mjedisor dhe kulturor. Me zhvillimin e situatës, do të jetë thelbësore të monitorohet dialogu i zhvilluar midis investitorëve, qeverisë dhe publikut për të siguruar një rezultat të balancuar dhe të dobishëm për të gjithë aktorët.
*Pro*
Përkrahësit e projektit argumentojnë se ai do të sjellë përfitime të shumta, si:
**Nxitja e turizmit**
Me zhvillimin e akomodimeve dhe komoditeteve luksoze, Shqipëria mund të tërheqë një grup të ri vizitorësh ndërkombëtarë.
**Rritja ekonomike**
Fluksi i turistëve do të jepte një nxitje të konsiderueshme për ekonominë vendase, duke krijuar vende pune dhe duke nxitur rritjen në sektorë të lidhur.
**Zhvillimi i Infrastrukturës**
Projekti mund të çojë në përmirësime në infrastrukturën lokale, duke përfshirë transportin dhe shërbimet komunale.
**Kundër**
Megjithatë, ka disa shqetësime që lidhen me projektin:
**Ndikimi në mjedis**
Ndërtimi dhe funksionimi i një resorti në shkallë të gjerë mund të përbëjë rreziqe për ekosistemin unik të ishullit.
Zhvillimi i një resorti në shkallë të gjerë mund të ndikojë ndjeshëm në habitatet natyrore të ishullit të Sazanit. Vetë procesi i ndërtimit paraqet rreziqe të erozionit të tokës, ndotjes së ujit dhe shkatërrimit të habitatit. Pasi të jetë funksional, resorti mund të sforcojë burimet lokale, veçanërisht ujin dhe energjinë, dhe të prodhojë mbeturina dhe ndotje të konsiderueshme.
**Transparenca dhe qeverisja**
Janë ngritur pyetje për transparencën e procesit të marrëveshjes dhe qeverisjen e projektit. Përfshirja e qeverive të huaja dhe ndikimi i mundshëm i lidhjeve politike kanë çuar në thirrje për një shqyrtim më të madh dhe mbikëqyrje publike. Opozita e akuzon kryeministrin Rama se nepermjet projekteve te ndryshme te zhvillimit, ai dhe qeveria e tij mundohet te bleje interesat politike te aktoreve dhe liderve nderkombetare. Ne te njejten kohe akuzohet se pas cdo projekti zhvillimi fshihen kontratat korruptive me oligarket vendas dhe ata nderkombetare, ne kurriz te pronave dhe pasurive publike te vendit.
**Ndikimi kulturor dhe social**
Ekziston frika se projekti mund të errësojë kulturën dhe traditat vendase, duke u kujdesur kryesisht për shijet e huaja.
Projekti mund të çojë në zhvendosje kulturore. Futja e një resorti luksoz mund të tërheqë një klientelë që mund të errësojë traditat dhe stilet e jetesës lokale, duke çuar potencialisht në një humbje të identitetit kulturor për rajonin.
**Pabarazia ekonomike**
Përfitimet e projektit mund të mos shpërndahen në mënyrë të barabartë, duke çuar potencialisht në rritjen e pabarazisë.
Ndërsa projekti premton rritje ekonomike, ekziston shqetësimi se pasuria e krijuar mund të mos shperndahet në mënyrë te barabartë ne komunitetin lokal. Rreziku i krijimit të një enklavë ekonomike ku fitimet riatdhesohen në vend që të investohen në nivel lokal mund të përkeqësojë pabarazinë në të ardhura.
**Perspektiva shqiptare**
Reagimi tek shqiptarët është i përzier. Disa e shohin projektin si një mundësi të artë për zhvillim dhe njohje ndërkombëtare. Të tjerët janë të kujdesshëm, duke theksuar nevojën për turizëm të qëndrueshëm dhe miqësor ndaj mjedisit që përputhet me synimet afatgjata të Shqipërisë.
Një ekonomi e varur shumë nga turizmi mund të jetë e ndjeshme ndaj luhatjeve në tendencat globale të udhëtimit. Paqëndrueshmëria politike, rëniet ekonomike ose fatkeqësitë natyrore mund të ndikojnë ndjeshëm në stabilitetin financiar të rajonit.
Ministria Shqiptare e Turizmit dhe Mjedisit është shprehur se ndërkohë që investimet e huaja në turizëm janë të mirëseardhura, ato duhet t’i përmbahen vizionit të vendit për turizmin eko-miqësor dhe të balancuar me natyrën.
**Pyetjet e qendrueshmerise**
Kritikët argumentojnë se shkalla e projektit mund të mos përputhet me vizionin e Shqipërisë për turizmin miqësor ndaj mjedisit. Ka shqetësime nëse zhvillimi mund të realizohet në një mënyrë që ruan një ekuilibër me natyrën, siç përshkruhet në vizionin turistik të Shqipërisë për vitin 2030.
Këto shqetësime nxjerrin në pah nevojën për planifikim të kujdesshëm dhe shqyrtim të ndikimeve afatgjata të projektit në mjedisin, kulturën dhe ekonominë e ishullit të Sazanit. Është thelbësore që çdo zhvillim të ketë prioritet qëndrueshmërinë dhe të përfitojë komunitetin lokal duke ruajtur karakterin unik të rajonit.
Perfumdimisht, Projekti Kushner-Trump në ishullin e Sazanit qëndron në një udhëkryq midis prosperitetit të mundshëm dhe ruajtjes së trashëgimisë natyrore dhe kulturore.
Foto marre nga GOOGLE